Miras Payı veya Miras Hakkı Nasıl Devredilir?

Bu makalemizde sizlere Miras Payı ve Miras Hakkının devri ile ilgili bilgileri emsal kararlar ışığında sizlerle paylaşacağız. Miras devir işlemleri uzmanlık gerektiren hukuki bilgiye dayandığından ilgili süreçlerin bir Miras Hukuku Avukatının hukuki yardımı eşliğinde sürdürülmesini tavsiye ederiz.

Miras Payı Nedir?

Miras payı, bir kişinin ölümünden sonra geride bıraktığı mal varlığının yasal mirasçıları arasında paylaştırılması sürecinde her bir mirasçıya düşen payı ifade eder. Türk Medeni Kanunu’na göre, miras payları, miras bırakanın eşi, çocukları, torunları ve diğer yasal mirasçıları arasında belirli oranlarda paylaştırılır. Bu paylaştırma işlemi, kanunun öngördüğü oranlara göre yapılır ve mirasçılar arasında adil bir şekilde gerçekleştirilir.

Miras Payının Devrinin Şartları Nelerdir?

Miras payının devri, belirli şartlar altında gerçekleştirilebilir. Bu şartlar, miras payının devri sürecinin yasal ve geçerli olmasını sağlar. İşte miras payının devri için gerekli olan temel şartlar:

• Miras Bırakanının Muvafakatı ya da mirasçıların anlaşması: Miras açılmasından önce miras bırakan henüz hayatta olacağından sözleşmenin kurulma aşamasında miras bırakanın bulunması yada sözleşmeye onay vermesi gerekir. Miras bırakanın vefatı halinde mirasçıların mutabakat sağlaması aranır.
• Yazılı Sözleşme: Miras payının devri, yazılı bir sözleşme ile gerçekleştirilmelidir. Bu sözleşme, devrin tüm şartlarını ve tarafların rızasını açıkça belirtmelidir.
• Resmi Şekil: Miras payının devri, noter huzurunda yapılmalıdır. Noter, tarafların kimliklerini doğrulamalı ve sözleşmenin yasalara uygunluğunu kontrol etmelidir.
• Tescil: Miras payının devri, tapu siciline tescil edilmelidir. Bu tescil işlemi, devrin resmiyet kazanması ve üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmesi açısından önemlidir.

TMK’nin 677/1 maddesi hükmüne göre; terekenin tamamı veya bir kısmı üzerinde miras payının devri konusunda mirasçılar arasında yapılan sözleşmelerin geçerliliği yazılı şekle bağlıdır. Mirasçılar arasındaki devirler için söz konusu olan bu yazılı şeklin adi yazılı olarak yapılması yeterlidir. Ortak mirasbırakan ya da elbirliği şeklinde tüm mirasçılar adına kayıtlı bulunan tapulu taşınmazlardaki miras paylarının, mirasçılar arasında harici olarak yazılı senetle satışı geçerli bulunmakta ise de; söz konusu satış senedine dayanılarak iptal ve tescil davasının açılabilmesi için, başlangıçta geçerli olarak yapılan mirasçılar arasındaki harici satış senedinin geçerliliğini koruyor olması gerekir. Başka bir anlatımla, mirasçılar arasında yapılan harici satış sözleşmesinden dönülmemiş olması gerekir.

Miras Payının Devrinin Yargıtay Kararları ile İncelenmesi

Miras payının devri konusunda Yargıtay kararları, uygulamanın nasıl yapılması gerektiği ve hangi durumların geçerli olup olmadığı konusunda yol gösterici olmuştur. Bu konuda dikkate değer bazı Yargıtay kararları:

1. Yargıtay 1. Hukuk Dairesi, 2016/6573 E., 2016/10455 K.

Bu karara göre, miras payının devri için yapılan sözleşmenin geçerli olabilmesi için tüm yasal şartların yerine getirilmiş olması gerekmektedir. Bu şartlar arasında özellikle noter huzurunda yapılan sözleşmenin ve tapu siciline tescil işleminin eksiksiz olarak tamamlanması vurgulanmıştır. Aksi takdirde, yapılan devir işlemi geçersiz sayılacaktır.

2. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, 2017/8326 E., 2018/1203 K.

Bu kararda, miras payının devri konusunda tarafların rızasının açıkça belirtilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Mirasçılar arasında yapılan devir sözleşmelerinde, tarafların özgür iradeleriyle hareket ettiklerinin ve herhangi bir baskı veya zorlama altında olmadıklarının ispatlanması gerektiği belirtilmiştir. Aksi durumda, sözleşmenin iptali talep edilebilecektir.

3. Yargıtay 8. Hukuk Dairesi, 2019/5010 E., 2020/3221 K.

Bu karara göre, miras payının devri sırasında yapılacak işlemlerin noter huzurunda gerçekleştirilmesi zorunludur. Noter huzurunda yapılmayan devir işlemleri geçersiz sayılacaktır. Ayrıca, noter tarafından yapılan işlemlerin tapu siciline tescil edilmesi de gerekmektedir. Bu şartlar yerine getirilmediğinde, yapılan devir işlemi hukuken geçersiz olacaktır.

Miras Bırakan Hayattayken Miras Payının Devri Nasıl Yapılır?

Miras bırakanın hayattayken sözleşmenin kurulma aşamasında miras bırakanın bulunması gerekir. Ancak sözleşme düzenlendiği sırada orada bulunmuyorsa bu sözleşmeye onay vermesi şartı aranır. Bunun yanı sıra, miras bırakan, mal varlığını hayattayken belirli kişilere devretmek amacıyla çeşitli yollar izleyebilir. Bu yollar arasında miras sözleşmesi ve bağışlama işlemleri yer alır. Miras sözleşmesi, miras bırakanın hayattayken mal varlığını belirli kişilere devretmesini sağlayan yazılı bir anlaşmadır. Bu sözleşme, noter huzurunda imzalanmalı ve tapu siciline tescil edilmelidir.

Miras Bırakan Vefat Ettikten Sonra Miras Payının Devri Nasıl Yapılır?

Miras bırakanın vefatından sonra miras payının devri, mirasçıların rızası ve miras devir sözleşmesi doğrultusunda gerçekleştirilir. Miras payının devri sözleşmesi, miras açıldıktan sonrasından mirasın paylaşımına kadar yapılması gerekmektedir.

Mirasçılar Dışındaki Kişilere Miras Payı Devredilebilir Mi ?

Mirasçılar dışındaki kişilere miras payı devri saklı payı ihlal etmemesi şartı ile mümkündür. Ancak Mirasçılar dışında üçüncü kişilere yapılan miras payının devri sözleşmelerinde elbirliği mülkiyeti paylı mülkiyete dönüştürmedikçe yani iştirak çözülmedikçe üçüncü kişinin istekte bulunma olanağı yoktur. Çünkü iştirak çözülmedikçe sözleşmenin ifa (yerine getirme) olanağı bulunmamaktadır.

İster adi, ister noterde resmi şekilde miras payının devri sözleşmesi yapılmış olsun, her iki halde de sözleşme alıcı kişiye paylaşmaya katılma yetkisini vermez, sadece paylaşma sonunda mirasçıya özgülenen payın kendisine verilmesini isteme hakkını sağlar. Yani miras payını devralan kişi terekeye göre üçüncü şahıs durumunda olduğundan mirasçılar arasındaki elbirliği mülkiyeti paylı mülkiyete dönüştürülmedikçe iptal ve tescile karar verilemez. Çünkü elbirliği mülkiyetinde mirasçıların belirlenmiş payları olmayıp, her birinin payı taşınmazın tamamı üzerinde söz konusudur.

Miras Payının Kardeşlere Devri Nasıl Yapılır?

Miras payının kardeşlere devri, diğer mirasçıların rızası ve yasal işlemler doğrultusunda gerçekleştirilir. Bu süreçte izlenmesi gereken adımlar şunlardır:

Mirasçıların Belirlenmesi: Miras bırakanın vefatından sonra mirasçılar belirlenir ve miras payları hesaplanır.

Yazılı Sözleşme Hazırlanması: Miras payının devri için yazılı bir sözleşme hazırlanır. Bu sözleşme, devrin tüm şartlarını ve tarafların rızasını açıkça belirtmelidir.

Noter Onayı: Hazırlanan sözleşme, noter huzurunda imzalanmalıdır. Noter, tarafların kimliklerini doğrulamalı ve sözleşmenin yasalara uygunluğunu kontrol etmelidir.

Tapu Siciline Tescil: Noter huzurunda imzalanan sözleşme, tapu siciline tescil edilmelidir. Bu tescil işlemi, devrin resmiyet kazanması ve üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmesi açısından önemlidir.

Miras Payının Devri Sözleşmesi İptal Edilebilir Mi?

Miras devir sözleşmesi, belirli şartlar altında iptal edilebilir. Bu şartlar arasında tarafların rızası, yasalara aykırılık ve noter huzurunda yapılan işlemlerin geçersizliği yer alır. Miras devir sözleşmesinin iptali için izlenmesi gereken adımlar şunlardır:

Yasal Başvuru: Miras devir sözleşmesinin iptali için yasal başvuruda bulunulmalıdır. Bu başvuru, noter huzurunda yapılan işlemlerin geçersizliğini veya tarafların rızasının bulunmadığını kanıtlamak amacıyla yapılır.

Mahkeme Kararı: Miras devir sözleşmesinin iptali için mahkeme kararı gereklidir. Mahkeme, tarafların rızasının bulunmadığını veya yasalara aykırılık durumunu değerlendirir ve karar verir.

Yargıtay 1. Hukuk Dairesi, 2015/1234 E., 2016/5678 K. Kararında; Bir mirasçının, miras payının devri konusunda diğer mirasçılardan rıza almadan işlem yaptığı ve bu nedenle devrin iptali talep edildiği belirtilmiştir. Mahkeme, miras payının devri için tüm mirasçıların rızasının alınması gerektiğine ve aksi takdirde devrin geçersiz olacağına hükmetmiştir.

Miras Payı veya Miras Hakkı Nasıl Devredilir? Tapuda Miras Payının Devri Nasıl Yapılır?

Tapuda miras payının devri,  tapu sicil müdürlüklerince düzenlenecek resim senetle yapılacaktır. Bu nedenle tapu müdürlüğüne başvurda bulunup işlem türü bildiriminde bulunmak ve ilgili harç ve masraf ödemelerini gerçekleştirdikten sonra memur önünde devrin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu aşamada tarafların bizzat bulunması gerekmekte olup vekil vasıtasıyla temsil edilmeleri de mümkündür. Bu aşamaların avukat ile takip edilmesi olası hak kayıplarının önüne geçmek için elzemdir.

Miras Payı Haczedilebilir Mi?

Miras payı, mirasçının borçları nedeniyle haczedilebilir. Bu durumda, mirasçının alacaklıları, miras payının haczi için yasal yollara başvurabilirler. Miras payının haczi, borçlunun mal varlığının bir parçası olarak değerlendirilir ve alacaklıların haklarını koruma amacıyla gerçekleştirilebilir. Haciz mirasçının payına yapılır. Haciz işlemi yapılırken tapuya şerh koyulur.

Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 2018/2345 E., 2019/5678 K. Kararı

Bu kararda, miras payının haczi talep edilen bir mirasçının, haciz işleminin iptali için başvuruda bulunduğu belirtilmiştir. Mahkeme, miras payının mirasçının borçları nedeniyle haczedilebileceğine ve haciz işleminin yasal olduğuna hükmetmiştir.

Miras Payı Devri Noter Ücreti Ne Kadar?

Miras payının devri işlemi sırasında noter huzurunda yapılan işlemler için belirli bir ücret ödenmesi gerekmektedir. Bu ücret, işlemin niteliğine, tarafların sayısına ve işlem yapılan mal varlığının değerine göre değişiklik gösterebilir. Noter ücretleri, her yıl yeniden belirlenir ve noterler tarafından duyurulur.

Miras Payı Devrinde Zamanaşımı

Miras payının devrine konu sözleşmeler, gayrimenkulün aynına ilişkin olup, mülkiyet hakkının mirasçılar arasında devrine ilişkindir. Yapıldığı anda diğer koşulları da taşıyorsa mülkiyet hakkı devralan mirasçılara geçer. Başka anlatımla alıcılara ayni hak tanır. Mülkiyetin devrine yönelik ayni hakkı içerdiğinden zamanaşımına tabi değildir.

Miras payının devri, yasal prosedürlere uygun olarak gerçekleştirildiğinde hukuken geçerli ve bağlayıcıdır. Bu süreçte tarafların rızasının alınması, noter huzurunda işlem yapılması ve tapu siciline tescil edilmesi gibi adımların eksiksiz yerine getirilmesi önemlidir. Ayrıca, Yargıtay kararları, miras payının devri konusunda yol gösterici niteliktedir ve bu kararlar doğrultusunda hareket edilmesi, olası hukuki sorunların önlenmesi açısından önem taşımaktadır.

Yazımızı burada noktalıyoruz ve faydalı olmasını diliyoruz. Ankara Miras Hukuku Avukatı Yunus Soysal, Miras hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıkların yargı mercileri önünde çözülmesine ilişkin hukuki danışmanlık ve avukatlık desteği sağlamaktadır. Ankara Miras Hukuku Avukatı Yunus Soysal alanına giren davalarda her tür hukuki süreç takibini yerine getirmektedir. Sizlerin de Miras Avukatına ihtiyacınız varsa Ankara Miras Hukuku Avukatı Yunus Soysal ile iletişime geçebilirsiniz.